جنگنده روسی سوخو ۳۵ (Sukhoi Su‑35)، یکی از پیشرفته‌ترین نمونه‌های نسل ++۴ جهان، نمایانگر جهشی فناورانه در عرصه هوش پروازی، سامانه‌های سنجش دیجیتال و نبرد الگوریتمی است. این هواگرد نه‌تنها بازمانده عصر جت‌های کلاسیک توربوفن، بلکه پلی میان نسل‌های چهارم و پنجم محسوب می‌شود؛ جایی که هوش مصنوعی و تصمیم‌گیری لحظه‌ای در جنگ هوایی، نقش خلبان دوم را در کابین ایفا می‌کند.

سوخو ۳۵ مجهز به زیرسامانه‌ی Irbis‑E Digital Fusion Suite است؛ پردازنده‌ای که از الگوریتم Adaptive Combat AI Matrix v4.3 بهره می‌برد و ظرفیت تحلیل هم‌زمان تا ۶۰۰ هدف هوایی و زمینی را دارد. این هوش پروازی با جمع‌آوری داده از ۲۱ حسگر حرکتی و راداری محیط را در بازهٔ ۳۵۰ کیلومتری نقشه‌برداری می‌کند.

در هر ثانیه، Irbis‑E حدود ۲.۵ میلیون فریم داده راداری را در هستهٔ مرکزی و واحد تصمیم‌یار هوشی (AI Flight Core) همسان‌سازی می‌کند؛ نتیجه، پیش‌بینی مسیر دشمن با خطای کمتر از ۰.۸ درجه زاویه پروازی و واکنش در زمان زیر ۰.۴ ثانیه است.

این پردازنده علاوه بر هدایت تاکتیکی، هوش احساسی پرواز را نیز کنترل می‌کند: سیستم با تحلیل سطح استرس خلبان از طریق حسگر ECG نصب‌شده بر فرمان، توان بارزیستی (Bio‑Load) را محاسبه کرده و در لحظه میزان نیروی کمکی سامانه‌های خودکار را تنظیم می‌نماید؛ چیزی که روس‌ها آن را Human‑AI Flight Synergy می‌نامند.

رادار Irbis‑E X2 از نوع آرایه فازی فعال (AESA) است و بر پایهٔ موج X‑Band Hybrid کار می‌کند. این سامانه قادر است اهدافی با سطح مقطع راداری ۰.۰۰۵ m² را در فاصلهٔ بیش از ۱۶۰ کیلومتر تشخیص دهد. با ترکیب هوش تصمیم‌گیر GPT‑Defense Core، سیستم می‌تواند در محیط ECM فعال، با استفاده از جابه‌جایی طیفی هوشمند (Smart Frequency Hopping) مسیر امواج دشمن را خنثی کند.

نمایشگر کابین تماماً دیجیتال بوده و با محیط NeuroGlass HUD v3.1 تعامل دارد؛ این رابط گرافیکی با چشم کاربر هم‌محور شده، داده‌های مهم جنگی را مستقیماً در میدان دید خلبان با عمق مصنوعی ۳D Layer نمایش می‌دهد. بدین ترتیب، در نبردهای سرعتِ بالا، درک موقعیتی ذهن انسان و هوش ماشین کاملاً ادغام می‌شوند.

سوخو ۳۵ از دو موتور AL‑41F1S با رانش مجموع ۲۸۵ kN با پس‌سوز بهره می‌برد که سامانهٔ Thrust Vector AI Control زاویه خروج گاز را به‌صورت لحظه‌ای برای حفظ تعادل و مانورهای فوق‌زاویه تنظیم می‌کند.

در حالت مانور «کوبرا پگاچف (Pugachev Cobra)»، حسگر هوشی بردار رانش قادر است زاویه حمله ۳۲۰ درجه را بدون استال حفظ کند؛ عملکردی که با کنترل هوش پروازی Adaptive Stability AI، تا ۲۸٪ چابکی و ایمنی بیشتری نسبت به نسل قبلی Su‑35BM دارد.

بدنه با استفاده از آلیاژ کامپوزیتی Nano‑Titanium Matrix, وزن را ۱۲٪ کاهش داده و در عین حال مقاومت حرارتی را تا ۴۵۰ °C افزایش داده است. این کاهش جرم موجب بهبود برد رزمی به ۴۵۰۰ km و زمان مداومت پروازی تا ۳.۵ ساعت شده است.

سیستم DataLink Combat AI‑Net v5 ارتباط میان سوخو ۳۵ و واحدهای زمینی یا پهپادهای همراه را برقرار می‌سازد. این شبکه با رمزگذاری کوانتومی Hybrid Cipher سطح امنیت اطلاعاتی را تا ۱۰⁶ برابر نسبت به لینک‌های نسل ۴ افزایش داده و با تأخیر کمتر از ۲ میلی‌ثانیه داده‌های راداری را بین اعضا همگام می‌کند. در حالت گروهی، هر سوخو می‌تواند نقش “رهبر شبکه هوایی” را بگیرد و مسیر حمله‌ی کل واحد را هوشمندانه بازتعریف کند.

به باور مؤسسه Tactical AI Labs 2025، فناوری هوش پروازی سوخو ۳۵ می‌تواند مدل اولیهٔ تمامی جنگنده‌های نسل ۵ روسی از جمله Su‑57 Azure را شکل دهد. این گذر نه‌تنها به سمت هوش مستقل رزمی، بلکه به سوی همکاری انسانی‑ماشینی پایدار است — جایی که تصمیم پرتاب، شلیک و حتی مسیر گریز، همزمان حاصل گفت‌وگوی لحظه‌ای انسان و الگوریتم خواهد بود.